SLACHTOFFERS & STOKHOLM-SYNDROOM
In veel gevallen van slachtoffers in Loverboyzaken is er sprake van het Stockholm-syndroom. Dit syndroom zie je vaker bij bijvoobeeld gijzelingszaken en andere zaken waarbij over het algemeen veel druk op de slachtoffers wordt uitgeoefend, waardoor de slachtoffers een bepaalde sympathie gaan voelen voor hun gijzelnemers.
Je schikken in angst Het Stockholmsyndroom is het psychologisch verschijnsel dat soms optreedt tijdens een gijzeling. De gegijzelde krijgt sympathie voor de gijzelnemer en identificeert zich met hem. In Stockholm werden tussen 23 en 28 augustus 1973 mensen gegijzeld door overvallers van de Kreditbank. Daar komt de naam dan ook vandaan. Zelfs dagen na de gijzeling namen de gegijzelden het nog op voor hun overvallers. Tijdens de verhoren bij voorbeeld waren ze zeer terughoudend in het vermelden van negatieve zaken. De psycholoog Nils Bejerot gaf toen de naam Stockholm-syndroom aan dit verschijnsel. Wanneer iemand absolute controle uitoefent over een ander, en deze dus volledig afhankelijk is van zijn gijzelnemers, kan dit verschijnsel zich voordoen. De gegijzelde is immers volledig aan de beschikking van anderen uitgeleverd. Alle primaire behoeften worden door een ander voorzien. En die afhankelijkheid schept een houding waarin iemand niet meer kritisch kan nadenken. Voor buitenstaanders ziet dat er erg vreemd uit, omdat het duidelijk lijkt dat iemand een slachtoffer is van een nmisdrijf. Uiteindelijk is het door de acties van de gijzelnemers dat iemand in die situatie terecht komt. Stockholm-verschijnsel bij zedenzaken Een verwant verschijnsel aan het Stockholmsyndroom is het gegeven dat slachtoffers van meermalige zedendelicten het misdrijf rationaliseren waar ze slachtoffer van zijn geworden. Ze zijn in staat de dader te verzorgen, soms zelfs langdurig, hoewel ze heel goed beseffen wat er gebeurd is. De verklaring die daaraan wwordt gegeven is deze: omdat ze zich niet goed kunnen voorstellen hoe het is om te leven zonder machtsmisbruik, schikken ze zich erin. Hun agressie over het gebeurde richt zich soms zelfs op de persoon dat de stilte doorbreekt en het verhaal van de gepleegde misdaad in de openbaarheid brengt. Tja, ook ik probeer tegenover mezelf nog steeds zo af en toe mijn ex’s gedrag goed te praten. Als hij me sloeg, had ik het er vaak ook wel naar gemaakt. Ik ben nou eenmaal goed gebekt en dat werkt niet tegen over iemand die macht wil uit oefenen. En dat besefte ik me maar al te goed. Ook de dames die nog steeds werkzaam zijn voor de broers van mijn ex lijden aan dit Syndroom. Terwijl ze zelfs samen met de vrouw, waarbij de bewuste pooier een kind mee heeft, in één bed met hem moet verblijven, verteld ze volmondig met de hand op de bijbel, dat ze vrijwillig werkt en absoluut van haar pooier houdt. De vraag is, hoe doorbreek je dat. De meeste mensen oordelen te snel en denken ach, dom wijf, ga dan ook weg bij die kerel. We leven toch in Nederland. Er zijn blijf van mijn lijf huizen en de politie is op iedere hoek van de straat. Maar zo werkt dat dus niet. Ze weten, zoals ik wist, diep in hun hart dat deze mannen hun leven verwoesten, maar hebben geen idee hoe ze zouden moeten overleven zonder de eeuwige macht die deze mannen op hen uitoefen. En ik moet toegeven dat het moeilijk is om je leven op te pakken en door te gaan. Terwijl je gewend bent aan iemand die je verteld, wat je aanhebt, welke make-up je draagt, hoe laat je gaat werken, hoe laat je mag stoppen, hoe lang je mag slapen, waar je naar toegaat en wat je gaat doen. Alles werd jaren voor me bepaald. Het enige wat ik nu doe is mijn dochters ritme volgen. Dat is het enige ritme wat ik heb. En het enige wat ik me kan bedenken om te doen. Als zij naar school is, zit ik uren op haar te wachten op het puntje van de bank. Want zelfs onderuit gezakt zitten kan ik niet meer zonder commando. Dus voor een ieder die over slachtoffers van loverboys denkt dat ze zwak zijn, of dom, omdat ze niet bij hun pooiers wegkomen, bewezen is dat in tijden van grote machtsuitoefening een ieder mens, hoe mentaal sterk het ook zijn kan, dit stockholm-syndroom kan ontwikkelen. |